Pīkau 5: He Ngohe Tuhiwaehere

Te Reo Tohutohu o te Kaituhi Waehere
 

Kōrero Whakamārama

I tēnei hākoritanga ka kōrerotia te reo tohutohu o te kaituhi waehere e Matu.

He ngohe momotu tēnei, he ngohe rorohiko kore. Ka mahi takirua ngā ākonga ki te tuhi i tētahi tukanga tohutohu māmā kua āta raupapahia.

Hei Tauira o te Tuhiwaehere
 

Kōrero Whakamārama

I tēnei kauhaurangi ka titiro tātou ki tētahi ngohe whakaaro rorohiko. E aroa ana i tēnei ngohe momotu te kaupapa: Nō hea koe?

Ka wetewetea tētahi tūmahi rorohiko kore ki ētahi tohutohu tika, tohutohu māmā hoki. Ko tēnei te tūāpapa o te whakaaro hātepe.

Mā te kaiako e whakamārama atu te āhuatanga o tōna ake momo reo tohutohu mō te tuhiwaehere. Mutu ana, ka hoatu āna tohutohu tuhiwaehere ki tētahi o ngā ākonga, ka whāia e te ākonga ngā tukanga tohutohu o te tuhiwaehere. Ka neke te ākonga i te kōhatu, i te wāhi tīmata ki te wāhi nō te Kaiako i te mahere nui o Aotearoa.

Ka tukuna te tohutohu, ka tautohu mēnā kei te hē, ā, ka whakatika mā te patuiro. Mā tēnei mahi ka whakaatu rātou i tō rātou āhei ki te whakamahi i ō rātou pūkenga whakamatariki hei wetewete i tētahi tūmahi ki ōna tohutohu ruarua noa iho nei.

Ka whai hononga tēnei ngohe ki ngā mahi pāngarau, ki te reo tohutohu, ki te reo ā-waha hoki.

He Ngohe Tuhiwaehere
 

Kōrero Whakamārama

I tēnei ataata ka tohu ngā ākonga ki runga i tētahi mahere nui o Aotearoa me te mātiti, nō hea rātou.

He mahi takitoru tēnei.

  • Ko te tūranga tuatahi ko te kaituhi waehere. Māna te waehere e tuhi. Mā te kaiako tēnei mahi i te wā tuatahi.
  • Ko te tūranga tuarua ko te kaiwhakamātautau. Māna ngā tohutohu e tuku ki te tangata karetao, māna hoki ngā hapa e kimi.
  • Ko te tūranga tuatoru ko te karetao. Māna te waehere me ngā tohutohu e whai.

Mā ngā ākonga ngā momo tohu me ngā kupu ahunga e kōwhiri kia mōhio pai ai te karetao me te kaiwhakamātautau ki ngā tohutohu o te waehere.

Mā te tuhiwaehere ka whakaraupapahia e te kaituhi waehere ngā tohu mai i te tīmatanga tae atu ki te takiwā nō konā tōnā iwi/hapū/marae i te mahere nui o Aotearoa.

Ka tuku atu te kaiwhakamātautau i ngā tohutohu ki te karetao. Māna te kōhatu e neke ki runga i te mahere nui o Aotearoa me te mātiti nui.

Ā te wā ka hē te waehere, ā, ka waiho te karetao i te kōhatu ki wāhi kē, ka aha rātou?

Ka kite i te hē kātahi ka patu i te iro. Ka hoki anō ki ngā tohutohu, me ngā tuhiwaehere ki te whakatika.

Ngā Kōkiritanga
 

 

E toru ngā kōkiritanga hei whakatinana i ngā akoranga o roto i tēnei pīkau.

  • Ko te tuatahi: Kia whakarite wā i ngā rā e whitu e heke mai nei hei whakahaere i tētahi ngohe hangarau matihiko i tō kura. Pāwhiria te hononga nei mō tētahi rauemi tautoko.
  • Ko te tuarua: Kia whakauru atu i ēnei akoranga ki te wātaka hui ā-kaiako, hui ā-whānau rānei. Pāwhiria te hononga neimō tētahi panahiko me tētahi rauemi tautoko.