Pīkau 6: Ngā Whai Whakaarotanga ā-Matatika, ā-Tikanga Mahi

Te Hopu, te Rokiroki, te Tiri me te Kimi
 

 

Kōrero Whakamārama

I tēnei hākoritanga ka kōrerotia te hopu, te rokiroki, te tiri me te kimi mōhiohio.

I te nui o te karapotia o tātou e te hangarau kua mau tātou i tētahi hurihanga nā reira e hopu ana, e rokiroki ana, e tiri ana, e kimi ana hoki i ētahi tauira ia te rā. Kei te āhua o te hangarau e whakamahia ana me te wāhi e tiakina ana āu tauira te āhua o te momo hurihanga.

Hei whakaū, kei tēnā hurihanga, kei tēnā hurihanga ētahi rānei, te katoa rānei o ngā hipanga nei:

  • Ka hopukia, ka waihangahia rānei tētahi tauira, ka rokirokitia ki tō pūrere, ki tētahi ao tuihono rānei pēnei i te ‘kapua’.
  • Ki te hiahia rānei koe ka taea te tauira te tiri ki tētahi hoa, ki tētahi hoa mahi, ki tētahi rōpū tāngata rānei.
  • Tērā pea ka hiahia koe ki te tiki ake i te whakaahua ā tōna wā nā reira, ko te painga atu mehemea e mōhio ana koe ki te wāhi e rokirokitia ana, e pūruatia ana hoki.

He rite tonu tō whai i tēnei hurihanga? He aha ētahi pānga nā reira ka rerekē te hurihanga?

Ngā whai whakaarotanga ā-matatika, ā-tikanga mahi

 

Kōrero Whakamārama

I tēnei kauhaurangi ka tūhuratia ngā whai whakaarotanga ā-matatika, ā-tikanga mahi hoki o te hopu, te tiri, te rokiroki me te kimi raraunga.

E tino whaitake ana tēnei nā te mea kua karapotia katoatia ō tātou oranga ā-whaiaro, ā-mahi hoki, ki ngā mōhiohio, ki ngā hangarau rānei ka whakamahi i tētahi, i ētahi rānei o ēnei tū hurihanga.

Inā te pai o te whakaahua, o te ataata rānei ki te hopu āhuatanga wā tonu. He aha ētahi ara e tiria ai te whakaahua? Me he tangata kua whakaahuatia, kua hopukia rānei i te ataata, he aha ngā whai whakaarotanga ā-matatika e tika ana kia whakaarohia? He aha i hira ai tēnei mahi? He kaupapahere a tō kura e hāngai ana ki tēnei mahi?

Inā kē te nui o ngā ara ki te rokiroki, te tiri me te kimi mōhiohio. Kua māmā ake tēnei i ngā tū rokiroki kapua e wātea ana. Hei tuarua, me whakaaro hoki ki te whakaminenga o ngā mōhiohio ka mutu ki a rātou me whai wāhi ki aua mōhiohio.

Mēnā ehara i a tātou te whakaahua, te ataata rānei kua ahatia? E whakaae ana kia tiria?

Mēnā kua kitea e au tētahi whakaahua i Google, e whakaae ana kia whakamahia? Ka pēhea au e mōhio ai?

Koinei ētahi o ngā whai whakaarotanga ā-matatika, ā-tikanga mahi anō hoki.

He aha ngā hipanga?
 

Kōrero Whakamārama

I tēnei ngohe ka tautohua e te kaiako, ā, ka whakatauiratia e ngā ākonga ngā hipanga ka whāia ki te hiahia ki te rokiroki me te tiri i tētahi whakaahua, i tētahi ataata rānei kua hopukia.

Ka takahia te ara mā ia hipanga, ā, ka matapakihia ngā hua me te āhua o te kirirarau ā-matihiko tōtika.

 

 

Kawea tēnei ngohe me ngā ākonga mā te whai i ia hipanga, mā te matapaki i ngā putanga me te whakawātea i ngā ara e tutuki ai ia hipanga.

Koinei ētahi pātai tērā pea ka tukuna:

  • He aha ngā āhua tōtika o te tangata i a tātou e tiri mōhiohio ā-tuihono ana?
  • He pēhea te māmā o te kimi i ngā mōhiohio kua rokirokia?
  • He aha ia te kirarau ā-matihiko tōtika?
  • He aha hei whakaaroaro mā tātou i mua i tā tātou tiri mōhiohio ā-tuihono?

Ngā Kōkiritanga
 

 

E toru ngā kōkiritanga hei whakatinana i ngā akoranga o roto i tēnei pīkau.
Ko te tuatahi: Kia whakarite wā i ngā rā e whitu e heke mai nei hei whakahaere i tētahi ngohe hangarau matihiko i tō kura. Pāwhiria te hononga nei (Puka ngohe) mō tētahi rauemi tautoko.

Ko te tuarua: Kia whakauru atu i ēnei akoranga ki te wātaka hui ā-kaiako, hui ā-whānau rānei. Pāwhiria te hononga nei (Ngā whai whakaarotanga ā-Matatika, ā-Tikanga Mahi) mō tētahi panahiko me tētahi rauemi tautoko.